Christian Kastenberg (50) heeft al bijna tien jaar een echograaf in zijn huisartsenpraktijk Medisch Centrum Zuid in Rijssen. En dat biedt grote voordelen voor hemzelf, de patiënt én de zorg in zijn geheel. “Het zou een verplicht onderdeel moeten zijn van de huisartsenopleiding.”
Bijna dagelijks pakt Kastenberg het echoapparaat erbij om ín het lichaam van zijn patiënt te kunnen kijken. In behoorlijk veel gevallen leidt dat namelijk tot een kortere doctor delay: de tijd van klacht tot conclusie. “Vaak gaat het om enkele weken. En dat puur, omdat je het echoapparaat bij de hand hebt en even snel kunt kijken.”
Kanker
Voor behoorlijk wat klachten kan dat een verschil maken. “Je kunt lang zoeken naar de oorzaak als mensen bij je komen met bijvoorbeeld algehele malaise, gewichtsverlies en vage buikklachten. Met een echo kun je bepaalde zaken uitsluiten of juist opsporen. Daardoor kun je mensen eerder van klachten afhelpen of de periode van onzekerheid verkorten. Zo is één van de heftigste gevallen die ik heb meegemaakt, iemand die om onduidelijke redenen steeds dikker werd. Ik keek in de buik en daar zat een tumor van 3 à 4 kilo. Gelukkig bleek die goedaardig. Maar zonder echo had de zoektocht en de onzekerheid langer geduurd.”
Zaadbalkanker is nog zo’n voorbeeld van een ziekte die snel op te sporen is met een echo. “De afgelopen jaren heb ik dat vier keer aangetroffen. Vaak kan dan iemand dezelfde dag nog geopereerd worden, omdat het bij die kankervorm snel mis kan gaan. Als mannen een knobbeltje op hun balzak hebben, maak ik meteen een echo en is er duidelijkheid.”
Uitdagend
Het sneller achterhalen van de oorzaak van gezondheidsklachten is één van de grote voordelen die Kastenberg ervaart, sinds hij in 2016 de cursus tot echograaf afrondde. Hij werd daarvoor geënthousiasmeerd door een andere huisarts uit Rijssen. “Ik wilde graag het vak voor mezelf leuk, interessant en uitdagend houden. Dan moet je af en toe iets nieuws doen. En hier hebben de patiënten ook iets aan, dat was belangrijk voor mij.”
Na bijna tien jaar kan hij het iedere huisarts aanraden. Want, zegt Kastenberg, het maakt het werk leuker. “Ik houd ervan om ‘hands on’ bezig te zijn en om snel stappen te zetten bij klachten en niet te lang af te wachten. Als iemand ontzettende buikpijn heeft, wil ik direct weten of het galstenen zijn. Bij een verwijzing gaan daar weer dagen overheen.”
Minder druk op tweedelijns zorg
Nog een voordeel van de echo in de huisartsenpraktijk is dat er daardoor minder druk op de tweedelijns zorg komt. “Met een echo kun je bijvoorbeeld een trombosebeen uitsluiten. Zonder echoapparaat moet je mensen doorsturen naar het ziekenhuis en zijn ze een halve dag en een flinke rekening verder. Terwijl je als huisarts het allemaal zelf kunt doen; de echo, het bloedonderzoek en de medicatie voorschrijven. En voor de patiënt gaat het dan niet ten koste van het eigen risico.”
Investeringen
Er zijn, zegt Kastenberg eerlijk, ook wel wat hobbels die je moet nemen. Het vraagt om een investering. De cursus tot echograaf is duur en tijdsintensief. Zo moest Kastenberg er tien keer voor naar Groningen. En je moet je daarna blijven bijscholen. “En je moet regelmatig kunnen sparren om beter te worden. Daarom hebben we in de regio een soort app-groep met huisartsen die echo’s maken. Daarin delen we plaatjes als we zelf ergens niet zeker van zijn. Dat is leerzaam. Uiteraard gebeurt dit geanonimiseerd en in een veilige omgeving.”
Daarnaast is de aanschaf van een echograaf kostbaar. “Je moet daarom wel voldoende echo’s maken om het kostenefficiënt te houden. Maar voor een grote praktijk, eventueel met meerdere huisartsen, zal dat geen probleem zijn. Wij hebben bovendien betere afspraken kunnen maken met de zorgverzekeraars over de echo’s voor een trombosebeen. Omdat ook zij zich realiseren dat in die gevallen het goedkoper is als wij het zelf doen.”
Wel is het belangrijk om als huisarts je bewust te zijn van je eigen grenzen. “Ik ben niet zo kundig als de specialisten in het ziekenhuis. Bij een vermoeden van blindedarmontsteking begin ik er niet aan. Daar ben ik niet goed genoeg voor. Dat is erg belangrijk.” En je moet de echograaf ‘bewaken’. “Als mensen eenmaal weten dat je een echoapparaat hebt, kunnen ze er ook misbruik van maken. Even snel een echo maken. Zo werkt het natuurlijk niet.”
‘Verplichting onderdeel opleiding’
Maar, concludeert Kastenberg, de voordelen wegen absoluut op tegen de nadelen. Sterker nog, hij pleit er zelfs voor om echografie onderdeel te maken van de huisartsenopleiding. “Het is in mijn ogen een essentieel onderdeel van de huisartsenpraktijk. Met de toenemende druk op de zorg zal de meerwaarde ervan alleen maar groeien.”
